21-30 Ekim 2012 tarihleri arasında gerçekleştirilen “4th International Youth Meeting” projesine BurSanat Eğitim ve Gençlik Derneği‘ni adına katıldık. Bu toplantının genel çerçevesi Avrupa Vatandaşlığı ile çerçevelendirilmiş olup, aynı zaman gençlik katılımı, ayrımcılık, aktif vatandaşlık vb konularda da katılımcılar pek çok atölye çalışmasını diğer katılımcılar ile gerçekleştiriyor. 3. Gün katıldığımız bir atölyede, günümüzde çok önem arz eden bir konu gayet açık bir şekilde örneklendirildi ve uluslararası ortamda tartışmaya açıldı.
Atölyenin konusu, “Struggling with Racism & Xenophobia & Discrimination”, Türkçesi ile “Irkçılık & Yabancı Düşmanlığı & Ayrımcılık’a karşı mücadele” idi. Atölye başlangıcında içeride parti havası sağlandı ve programdan sorumlu kişiler içeride dans ediyordu. Müzik açık, perdeler kapalı, karanlık bir ortamda. Kapıda duran iki bodyguard, gelenlere kimliklerini soruyor, cinsel kimliklerini soruyor, inançlarını soruyor ve ona göre içeri alıyordu. Bir çok kişi bu sebeple dışarıda kaldı. Ayrımcılık çoktan başlamıştı. Sadece eğlence mekanına girerken mi bu denli ayrımcılık yapılıyor? Hangi ülkelerde, ne şekilde ayrımcılık yapılıyor bu küçük role-play’in ardından farklı ülkelerden gelen katılımcılar, onlar için ırkçılığın, ayrımcılığın, yabancı düşmanlığının ne olduğunu, nasıl tanımladıklarını grup ile paylaştı. Sonrasında da herkes kendi ülkesinden örnekler verdi. Çok ilginç bulduğum örnekleri aşağıdaki gibi özetleyebiliriz
Belçika – Brüksel
- Faslı insanların son zamanlarda çoğalması ve bazı bölgelerde yoğunlaşması, oradaki Belçika halkını azınlık durumuna düşürmüş. Faslıların daha dini temellere göre yaşaması, halk için sorun teşkil etmiyor ama son zamanlarda halk kendini huzursuz hissediyor. Çoğunluğun olduğu bölgelerde kız ve erkek çocukların kullandığı alanlar ayrılıyor, halka açık bazı yerlerde bayan ve erkekler belirlenmiş saatlerde ayrı ayrı havuzu kullanabiliyor. Kişinin kendi evine yabancı kalması gerçekten ilginç bir durum.
- Ukrayna ve Rusya’daki kızlara karşı ayrımcılık yapıldığı söyleniyor. Güzel olmaları sebebiyle, bu ülkedeki bayanlara daha çok hayat kadını muamelesi yapılıyor. Avrupa kupalarında bile, ülkeye gelen yabancı turistlerin ahlaksız tekliflerde bulunduklarını söylüyorlar. Aynı zamanda başka ülkeye seyahatlerde de güzel kızlara yapılan bir ayrımcılık var ki o da pasaport kontrolünde başka amaçla gelebilecekleri doğrultusunda çok fazla soru sorulması.
Romanya
- Kendilerinin çingene oldukları doğrultusunda çok fazla ayrımcılık yapılıyor.
- Aynı zamanda genel bir kanı ile insanların kendilerine güvenmediği ve hırsızlıkla suçlayacak ayrımcalığa maruz kaldıklarından şikayetçiler.
Estonya
- LGBT diye tabir edilen, gey ve lezbiyen grupları halkın kabul etmediğinden, bunu kabullenememesi noktasında bir ayrımcılık yapılıyor.
- Engelli insanlara yönelik ise halka açık yerlerinde uygun şartlarda olmadığından söz ediliyor. Örneğin, bir kafeye giden engelli için, kafe sahibinden anahtar alınmak suretiyle engelli kişinin tuvaleti kullanmasını Estonyalılar ayrımcılık olarak görüyor.
- Sırbistan’da 10 yıl önce olan savaşın devam ettiği noktasındaki yanlış düşünce kişileri Sırplara karşı soğuk durmaya ve onları bulundukları ortamlardan ayrıştırılmalarına neden oluyor.
- LGBT kişilere karşı ise halkın inanılmaz bir tepkisi olduğundan bahsediliyor.
- Aynı zamanda engellilere tanınan haklar doğrultusunda ayrımcılık var.
Gürcistan
- Gençlere genellikle bir ayrımcılık yapılıyor. Bu ayrımcılık daha çok tecrübeli insanların iş için aranması ve gençlere yer verilmemesi yönünde.
- LGBT kişiler için de halk tarafından ayrımcılık yapılıyor.
Portekiz
- LGBT kişiler için herhangi bir ayrımcılık yok, toleransın yüksek olması gibi bir durum var. Bu kişilerin güçlü bir lobisi varmış Portekiz genelinde ve kendi aralarına bu gruptan olmayan kimseyi dahil etmiyorlar.
- INDITEX grubu şirketlerin büyük etkisi ile insanlar şişman ya da zayıf ölçüde kıyafetler bulamamaktan, yaratılan bu döngü sebebiyle kendilerinin ayrımcılık gördüğünden şikayetçi.
Türkiye (bilmediğiniz şeylerden bahsetmeyeceğim)
- Engellilere karşı ayrımcılık yapıyoruz. Onların toplumu etkilemek için duygu sömürü aracı olarak kullanıyor, onların haklarına ve ihtiyaçlarına cevap vermiyoruz.
- LGBT kişilere karşı bir ayrımcılık var. (Ne şekilde davranmak gerekir, kültürümüzü düşününce kararsız kalıyorum)
- Gençlere karşı bir ayrımcılık var. 18 yaşında seçilme hakkı veriyor ama istediğimiz kişileri bir yerlere getiriyoruz. Siyasi yozlaşma etkisi ile gençler aktif rol alamıyor maalesef.
- İş bulma konusunda erkeklere karşı yapılan bir ayrımcılık var. Yöneticilerin genel bayanlara karşı ilgisinden dolayı ve askerlik sebebiyle erkekler bu durumda 1-0 geriden başlıyorlar ki aile sorumluluğu kültür sebebiyle daha çok olmasına rağmen.
- Biz Türklere Avrupa’da çok fazla ayrımcılık yapılıyor. Nedeni ise daha önce Avrupa’ya çalışma amacıyla gidip kalmış, 2 ya da 3 jenerasyon sonra kültürler arasında kalmış kişilerin orada problemlere sebep olması temel neden gibi görünüyor.
- Dış görünüş konusu önemli bir konu. Genellikle saçı, sakalı olan gençler, tek tip kimlik yaratma kaygısı olan üst düzey yöneticilerin etkisi ile ayrıştırılıyor. Neyse ki günden güne daha çok adapte olabiliyoruz. Bizzatihi kendimden biliyorum, belediyede çalışan ve saçı uzun-top sakalı olan biri olarak gittiğim birimlerde belediyede çalıştığıma inandıramıyorum insanları.
İtalya
- Politik yozlaşmanın en yoğun olduğu Avrupa ülkelerinden birisi İtalya. Gençlere söz hakkı verilmemesi gibi büyük bir ayrımcılık yapılıyor.
- Aynı zamanda kılık kıyafet, dış görünüş noktasında da bir ayrımcılık yapıldığını söyleyebiliriz.
- Cinsiyet ayrımcılığı İtalya’da da var. İtalyan erkeklerinin daha ilgi çekici olmasından dolayı kadınlara daha az imkan verildiği, iş alımlarında kadınların zorlandığı söyleniyor.
Çek Cumhuriyeti
- Genellikle romanlardan hoşlanmıyorlar. Ülkenin genelinde yabancılara karşı bir ayrımcalık, kendilerinden olmayanları sevmeme kabul etmeme gibi bir durum söz konusu.
- LGBT kişilere karşı, Avrupa’nın dini değerlere bağlılığı en düşük olan genç nüfusuna sahip olmasına rağmen, yine de bir ön yargı durumu mevcut.