24 Ekim 2013 Perşembe günü Artıç Hotel’de yapılan toplantı ile Bursa’daki Sivil Toplum Kuruluşları temsilcilerine ve aktivistlere, Avrupa Birliği Türkiye Delegasyonu koordinasyonu altında gerçekleşen Sivil Düşün Programı hakkında bilgilendirme yapıldı.
Sivil Düşün AB Programı özellikle başvuranlara sağladığı kolaylık açısından diğer hibe ve destek programları ile kıyaslandığında herkesin çok daha kolaylıkla anlayabileceği, bürokratik süreçlerden uzak bir şekilde başvuru yapabileceği bir program. Sivil Düşün Programı’nı yine diğer desteklerden ayıran en büyük özelliği hizmet temelli değil, hak temelli olması. Eğer projeniz ya da almak istediğiniz destek hak temelli değilse ise, başvurunuz nazik bir şekilde ret ediliyor. Sivil Düşün Programı’nı teknik açıdan gelin biraz daha inceleyelim.
Sivil Düşün Programının amacı, demokratik değer ve yapıların, insan hakları, sosyal içerme ve hukukun üstünlüğü gibi ilkelerin desteklenmesi için katkı sağlayarak AB ile entegrasyon sürecine destek vermektir. Sivil Düşün Programı’nın ortaya çıkışında büyük bir sivil toplum desteği ve etkisi olmuştur. Kısacası bu program sivil toplum temsilcileri tarafından, sivil toplumun ihtiyacı olan şekliyle ortaya çıkmıştır. 2010-11 tarihleri arasında, Avrupa Birliği Türkiye Delegasyonu, güçlü bir demokratik toplumun olmazsa olmaz bir parçası olan Türkiye’deki sivil toplum örgütlerinin ihtiyaçlarını ortaya çıkarmaya yönelik geniş kapsamlı bir çalışma düzenledi. 11 ilde 730 sivil toplum temsilcisiyle yapılan danışma toplantıları sonucunda, sivil hareketlerin hayata geçirilmesi ve daha etkin sonuçlar elde edilmesi için sivil toplumun nasıl bir desteğe ihtiyaç duyduğu belirlendi.
Yapılan bu toplantılarda Sivil Toplum örgütlerinin görüşleri;
- Çalışmalarını geliştirmek veya etkilerini yaygınlaştırmak için kapasitelerinin yeterli düzeyde olmadığı,
- Sivil topluma sunulan çoğu destek aracının ağır bürokratik uygulama gerektirdiği,
- Birlikte çalışabilecekleri diğer aktivistler ve sivil toplum .rgütleri ile bir araya gelme imkanı bulamadıkları,
- Esnek bir destek mekanizmasının sivil çalışmaların daha etkin kılınmasında kritik role sahip olabileceği de ifade edildi.
Sivil toplumun bu görüşlerinden yola çıkarak, Avrupa Birliği Türkiye Delegasyonu, sivil toplumu ihtiyaçları doğrultusunda desteklemek üzere, 2012-2106 yılları arasında uygulanacak olan Sivil Düşün AB Programını hayata geçirdi. Sivil Düşün Programı, destek programından faydalanmaya ve çalışmalarınızın duyurusunu yapmanıza fırsat veriyor.
Programdan faydalanabilecek temel gruplar;
- Sivil aktivistler,
- Sivil toplum örgütleri,
- Sivil toplum ağ ve platformlarıdır.
Peki bu hak temelli çalışan sivil aktivistler ve sivil toplum örgütleri nelerdir, yani hak temelli olmak ne demektir?
Hak temelli yaklaşan sivil akivistler uluslararası haklar sisteminin norm, ilke, standart ve hedeflerini kendi faaliyet planlarına ve süreçlerine yansıtan kişilerdir. Uluslararası haklar sistemi temel, sosyal, ekonomik ve kültürel alandaki insan hak ve özgürlüklerinin yanı sıra hayvan hakları, çevre hakları, doğa hakları gibi geniş bir çerçeveyi kapsar.
Hak temelli yaklaşan sivil aktvistler bu hak ve özgürlüklerin tanınması ve korunması ve bunlara saygı duyularak güvence altına alınması için çalışırlar. İnsanların bu haklardan haberdar olmaları, hak sahiplerinin haklarından mahrum bırakılmamaları ve haklarını aktif ve özgür biçimde kullanabilmeleri için çaba harcarlar.
Sivil Düşün Programı’nın vermiş olduğu 3 farklı destek vardır;
- Aktivist Programı
- Ağlar ve Platformlar Hibe Desteği
- Küçük Hibeler
Ağlar ve Platformları Hibe Desteği ile Küçük Hibeler, Avrupa Birliği Türkiye Delegasyonu tarafından doğrudan koordine edilmek ile birlikte Aktivist Programı tamamen Sivil Düşün Programı personeli tarafından koordine edilmektedir. Son başvuru tarihinin olmaması ve başvuru yönteminin kolaylığı açısından bilgilendirme toplantısında Aktivist Programı’nın içeriğinden çokça bahsedildi.
Aktivist Programı’ndan Kimler Yararlanabilir?
- Sivil Aktivistler
- Sivil Toplum Platformları ve Ağları
- Dernekler, vakıflar ve hak temelli çalışan kooperatifler
- Kent konseyleri
Aktivist Programı’nda yararlanıcı kuruluşlar açısından bir farklılık göze çarpıyor. İlk kez bir kent konseyleri bir destek programından doğrudan faydalanabiliyor. Bütçeleri olmayan ve gerekli desteği bağlı bulundukları belediyelerden alan kent konseyleri, bu anlamda proje süreçlerine dahil edilmiş oluyorlar.
Toplumsal hayata katılımcı, toplumu doğrudan etkileyen kararlara ve bunların hayata geçirilme süreçlerine aktif olarak katılan; toplumu ilgilendiren her tür kararın sağlam temellere dayandırılarak alınması için gerekli bilgi, beceri ve anlayışı geliştiren; kamu politikaları, uygulamaları ve mevcut sistemleri, eşitlik, katılımcılık, çoğulculuk ve sosyal adalet ilkelerine karşı sorgulayan aktif bireyler bizim aktivist diye tanımladığımız bireylerdir.
Aktivist Programı kapsamında yapabileceğiniz çok fazla şey var. Bunlar neler bir bakalım;
- Toplantı, konferans, seminer ve benzeri etkinlikler düzenlemek ve/veya katılmak,
- Atölye çalışması, çalışma ziyareti ve benzeri etkinlikler düzenlemek ve/veya katılmak,
- Kapasite geliştirme, eğitim, kolaylaştırıcılık etkinlikleri, yurtiçi ve yurtdışından uzman desteği ve benzeri etkinlikler,
- Ağ oluşturma, ağ çalışmalarına katılma, işbirliği ve ortaklık girişimleri ve benzeri etkinlikler,
- Temel, haklar, İnsan hakları ve sivil toplum temalı kültürel etkinlikler düzenleme ve/veya katılma,
- Çeviri desteği,
- Savunuculuk, lobi çalışmaları, kampanya çalışmaları ve benzeri etkinlikler düzenlemek ve/ veya katılmak,
Yukarıda tüm aktivitelerin tek kriteri var, o da yapılacak olan çalışmanın hak temelli olması. Verilen destekler bakımından da Aktivist Programı diğer desteklere göre farklılık taşıyor. Sivil Düşün Aktivist Programı’nda verilen destekler nakdi değil ayni destekler. Talep edilen desteğe yönelik tüm giderler ve organizasyonlar Sivil Düşün AB Programı Ekibi tarafından gerçekleştirilir.
Aktivist Programı kapsamında şu organizasyonları yapmanız mümkün;
- Konaklama, seyahat, vize ve ulaşım giderleri
- Yazılı çeviri hizmetleri
- Simültane ve sözlü çeviri hizmetleri
- Kiralama giderleri (etkinlik yeri, donanım ve benzeri kiralama giderleri)
- Tasarım, basım ve dağıtım giderleri (afiş, broşür, faaliyet ve kampanya tanıtım materyalleri, ilan ve benzeri basım giderleri ile dağıtım giderleri)
- Reklam ve tanıtım giderleri (basılı medya, radyo, sosyal medya, film prodüksiyon ve diğer)
Başvuru için diğer desteklerde olduğu gibi, yüzlerce sayfa dokuman yazırlamnanız ve ek belgelerle desteklemeniz gerekmiyor. İşte o kolay başvurunun adımları;
- Başvurular www.sivildusun.eu adresinden online,
- elektronik posta ile
- posta yoluyla (Internet bağlantısı veya teknik altyapısı olmayan başvuru sahipleri için)
- Başvurular Türkçe, İngilizce ve Kürtçe yapılabilir.
Başvuru değerlendirme süreci ise şu şekilde gerçekleşte;
- Kar amacı güden çalışmalar, ticari faaliyetler ve burs başvuruları destek kapsamında yer almaz.
- Başvurular Sivil Düşün AB Programı Ekibi tarafından aylık olarak değerlendirilir.
Değerlendirmenin temel kriteri ise; hak temelli yaklaşımı uluslararası haklar sisteminin norm, ilke, standart ve hedeflerini kendi planlama ve faaliyet süreçlerine yansıtan bir çerçeve olarak kullanmaktır. Diğer değerlendirme kriterleri ise;
- Başvuru sahibine olumlu katkısı
- Destek talebinin ihtiyacını karşılaması
- Sivil Toplum alanına değer ve katkı sağlaması
- Önerilen faaliyet Türkiye, AB üyesi ülkeler ve Avrupa Komşuluk ve Ortaklık Aracının (ENPI) kapsadığı ülkelerden birinde mi gerçekleştiriliyor?
- Başvuru sahibinin daha önce AB desteğinden yararlanma durumudur.
Başvurulara artı değer katan kriteler ise şunlardır;
- Önerilen faaliyetlerin dezavantajlı gruplara ve/veya bölgelere katkı sağlaması
- Sivil Toplum Kamu ve/veya, Özel Sektör işbirliğine katkı sağlaması
- Ortak öğrenme veya deneyim paylaşımını desteklemesi.
Nisan 2013’de başlatılan Aktivist Programı kapsamında bugüne kadar; 365 başvuru alındı, 102 proje desteklendi. Kasım 2016’ya kadar sürecek olan destek programı kapsamında başvurular ve desteklenen projeler hızla artmaya devam ediyor.
Sivil Düşün AB Programı hakkında detaylı bilgi ve başvuru için www.sivildusun.eu adresinden bilgi alabilirsiniz.
